Chọn 10 nhà thơ lớn và 10 bài thơ hay nhất thế kỷ trong văn học Việt Nam

Nếu ai đó đột ngột hỏi bạn rằng hãy nêu tên 10 nhà thơ lớn, 10 bài thơ hay nhất của thế kỷ XX, chắc chắn bạn chưa thể trả lời ngay trong một vài phút, dẫu bạn rất am hiểu về thơ ca hiện đại Việt Nam. Một nhà thơ cao tuổi đã đứng ra tổ chức làm, đó là Trinh Đường.

Nhà thơ Trinh Đường đề xướng công việc này và chủ trì buổi thảo luận bình chọn cùng một số nhà thơ khác trong dịp vừa qua.


Như mọi người đã biết, nhà thơ Trinh Đường tuy đã ngoài tuổi bảy mươi nhưng vẫn còn sung sức trong sáng tác và biên soạn các công trình thơ. Ông đã và đang soạn các cuốn sách dày, công phu, với mong muốn tổng kết thành tựu sáng tác thơ một thế kỷ qua: Những gương mặt thơ mới, Một thế kỷ thơ Việt, Thơ Việt thế kỷ XX - tinh tuyển và bình, Thơ các dân tộc ít người, Những gương mặt thơ nữ thế kỷ XX... Nhà thơ Trinh Đường cho biết ông tổ chức cuộc bình chọn này là nhằm làm cuốn sách mới: Nền thơ của chúng ta.

Các nhà thơ Huy Cận, Phan Cung Việt, Trần Lê Văn, Phạm Đình Ân, Phi Tuyết Ba và một số nhà thơ khác đã cùng tham gia bình chọn sôi nổi trên cơ sở tham khảo nhiều ý kiến các đồng nghiệp thơ.

Về tác giả, mới chọn được 9 (sau khi nhất trí chuyển hai nhà thơ Nguyễn Khuyến và Tú Xương về thế kỷ XIX): Phan Bội Châu, Tản Đà, Thế Lữ, Hàn Mạc Tử, Nguyễn Bính, Xuân Diệu, Huy Cận, Chế Lan Viên, Tố Hữu.

Về tác phẩm, mới chọn được 7 bài thơ: Nhớ rừng (Thế Lữ), Thề non nước (Tản Đà), Nguyệt cầm (Xuân Diệu), Tràng Giang (Huy Cận), Trường biệt hành (Thâm Tâm), Tây Tiến (Quang Dũng).

Như vậy, nếu hạn chế ở con số 10 thì xảy ra tình trạng có nhà thơ được đánh giá là rất xuất sắc mà lại không có bài hay được chọn (Phan Bội Châu, Nguyễn Bính, Chế Lan Viên, Tố Hữu); và có nhà thơ có bài hay được chọn vào trong số 10 bài hay nhất thế kỷ (Thâm Tâm, Quang Dũng), nhưng lại không thuộc số 10 nhà thơ lớn nhất.

Nhà thơ Trinh Đường cùng những người dự bình chọn đều thấy rất khó khăn khi chỉ chọn 10 nhà thơ, 10 bài thơ vì trên thực tế, nên thơ của chúng ta có nhiều nhà thơ tài năng, có hàng trăm bài thơ hay, tuy nhiên đã là 10 thì không thể là 11 hoặc nhiều hơn. Việc chưa chọn được đủ 10 tác giả và 10 tác phẩm chỉ vì có một số "ứng cử viên" gần như ngang tầm nhau có thể được bình chọn để làm tròn con số 10.

Nhóm bình chọn chỉ coi đây là sự đánh giá riêng, không tự coi là chính xác tuyệt đối và còn nhiều bàn cãi để đi đến thống nhất...