Kiev, 14/4 (tiếp Nhật ký Kiev)

Mấy tháng trôi đi, khủng hoảng chính trị vẫn tiếp diễn kéo theo khủng hoảng về kinh tế khiến đời sống người dân Ucraina nói chung và đời sống người Việt nói riêng ngày càng khó khăn. Những vụ xung đột dẫn tới đổ máu, những cuộc bạo loạn diễn ra ngày càng nóng lan dần tới các tỉnh miền Đông làm cho cuộc sống lại tiếp tục căng lên. Giá cả các mặt hàng tiêu dùng tăng vùn vụt, đồng tiền hryvina của Ucraina mất giá thê thảm. Đói kém dẫn tới những hậu quả khôn lường. Hai anh em người Ucraina buôn bán ngoại tệ tại chợ Troeshina bị bắn, một người thiệt mạng, một người bị thương. Đã có hiện tượng cướp bóc nhằm vào người Việt xảy ra tại Odessa vào ngày 10/4 ngay trước khu vực sinh sống...

Người Việt sinh sống tại Ucraina chủ yếu buôn bán tại các thành phố Kiev, Kharkov, Odessa cùng 1 vài thành phố nhỏ như Kherson, Donhetsk, Chernhigov... Khi tỷ giá hối đoái tăng vọt từ 825 hr/100$ (trước biến cố) tới 1400hr/100$ vào ngày thứ Bẩy 12/4 và hạ nhiệt một chút vào ngày chủ nhật 1300hr/100$ việc buôn bán vô cùng bấp bênh. Vốn đã khó bán hàng vì lượng khách mua giảm cộng thêm giá ngoại tệ tăng từng ngay, từng giờ khiến người bán hàng bị lỗ nặng. Buôn to – lỗ nhiều, buôn nhỏ – lỗ ít. Chưa kể tới những người đầu tư vào các xưởng may giờ phá sản vì giá nguyên liệu tăng, hàng xuất xưởng không tiêu thụ được trong khi vẫn phải có chi phí công nhân, thuê mặt bằng, tiền điện nước, bảo vệ...

Chị bạn tôi kể, ở chợ đầu mối lớn nơi chị sinh sống là Odessa tình hình rất nghiêm trọng. Giá thuê cửa hàng cao, nhiều nhà đã phải bỏ cuộc. Hoặc có những người vay vốn đầu tư vào cửa hàng tới 60%, giờ mất giá tới 80-90%, vậy là phá sản hoàn toàn.

Ngoài ra, nhiều bà con vẫn chưa có nhà riêng phải thuê nhà. Giá nhà tăng theo đồng ngoại tệ. Ví dụ, một căn hộ hai phòng trung bình tại Kiev phải thuê khoảng 500 đô. Với tỷ giá cũ khoảng 4000hr, nhưng tỷ giá mới thành khoảng 6000hr – vậy là khó khăn chồng chất khó khăn...

Bên cạnh việc buôn bán của người lớn gặp bế tắc, cuộc sống của thế hệ thứ Hai cũng gặp nhiều xáo trộn. Các cháu sinh viên diện học bổng còn đỡ vất vả, các cháu học tự túc gia đình rất nan giải trong việc nộp học phí. Các phương tiện giao thông tăng giá cũng làm ảnh hưởng tới việc học hành của các cháu. Trong bối cảnh an ninh đáng lo ngại, Cục đào tạo với nước ngoài  đã khẩn trương thu thập thông tin chi tiết cá nhân của tất cả các Lưu học sinh Việt Nam đang học tập tại U-crai-na theo các diện học bổng khác nhau và Lưu học sinh diện tự túc kinh phí phối hợp để thông báo hướng dẫn và hỗ trợ trong quá trình học tập tại U-crai-na.

Các cháu học sinh cũng được gia đình khuyến cáo hạn chế đi lại... bố mẹ phải đưa đón cẩn thận.

Từ ngày 11/4 trở đi, tình hình càng trở nên tồi tệ. Máu lại tiếp tục chảy, lửa tiếp tục nghi ngút ở các tỉnh miền Đông trong khi thời tiết trở lạnh kèm theo mưa, thậm chí có tuyết ướt khiến sinh hoạt thường ngày cũng trì trệ...

Chủ nhật, ngày 13/4, chợ búa vắng hoe. Trời vẫn tiếp tục mưa. Các tiểu thương liên tục truy cập mạng và thông báo cho nhau tình hình chiến sự miền Đông. Lại tiếp tục tranh cãi nảy lửa giữa các phe phái... Trong cuộc tranh luận về khả năng của quân đội họ lại nhắc tới nghĩa cử của người Việt đã ủng hộ cho bộ đội vào ngày 20/3. Những hình ảnh về quân đội là các phương tiện, vũ khí cũ kỹ, hỏng hóc mà không được bảo dưỡng định kỳ; sức chiến đấu không có; kinh phí cho quân đội cũng không... Người dân bản xứ nói với nhau về sự thất vọng, mất phương hướng hoàn toàn, không biết rồi sẽ đi tới đâu???

Thứ Hai, ngày 14/4, ngày làm việc hành chính. Giờ đây, tiếng xe cộ đi lại cũng thưa thớt. Giá xăng dầu tăng đòi hỏi phải tiết kiệm. Giá khí đốt tăng và còn tiếp tục tăng nữa. Dân chúng bảo nhau mua bếp điện về dùng thay bếp ga, hạn chế dùng năng lượng, tiết kiệm tối đa những nhu cầu thiết yếu nhất.

Chủ nhật cuối tuần này sẽ là Lễ Phục sinh. Trong siêu thị đã bày bán bánh kẹo mang hình trứng và thỏ dù người mua rất vắng.

Trên những thân cây và vỉa hè của thành phố, công nhân của Môi trường đô thị đã quét vôi trắng theo phong tục. Trong những khu vườn cây ăn quả, hoa mơ hoa mận, hoa lê đang đua nở toả hương ngào ngạt. Sau cả tuần mưa gió sập sùi, mặt trời ló ra, mỉm cười yết ớt... Hy vọng “sau cơn mưa trời sẽ tạnh”!

14/04/2014, Đỗ Thị Hoa Lý – Hội VHNT Việt Nam tại Liên bang Nga - Đại diện TPM tại Ucraina