Ngọn lửa Thành phố Mỏ-Trường ca của Lê Xuân Nguyện
I. TĂM TỐI
Kính tặng công nhân cán bộ vùng mỏ Cẩm Phả
Nơi con thuyền sớm tối ra đi
Mỗi cánh buồm một linh hồn của biển
Những ước mơ chập chờn sóng lượn
Lòng hóa thành hạt muối mênh mông
Nước mưa nguồn đổ xuống dòng sông
Nước dòng sông đổ về biển cả
Dù có trăm bến bờ xa lạ
Cũng hóa thành con sóng dâng cao
***
Tấm thân gầy bò dưới hầm sâu
Là đáy huyệt của ngày đang sống
Làm xe goòng gắn vào lưng mê thúng
Hòn than đè số kiếp cu ly
Miếng cơm ăn chủ nhất, chủ nhì
Lũ Đi- Toa và tên Be - Sắc (1)
Gạo cơm mục trộn mặn dòng nước mắt
Manh áo quần chằm vá thương đau
Chúng làm gì đâu mà ở lầu cao
Mà rượu thịt, mà cơm thơm gạo trắng
Mà dâm loạn, mà phấn son sắc thắm
Đất nước này là của chúng đâu?
Ôi bốn mùa mưa nắng tầng cao
Tấm bao tải che thân khô rồi lại ướt
Mặt trời đi, mặt trời về chẳng biết
Đâu là ngày năm tháng lê thê
Thân xác gầy roi vọt tái tê
Cả một bầy Sy - Mông, Mắc - Ti - Nê, Gút chia, Bẩy, Chi (2)
Đất nước đen bóng hình ma quỷ
Đuổi chúng đi không phải những lá bùa ...
(1) (2) những cái tên cai ký giám thị thời Pháp
II. LỬA
Sống phè phỡn chủ mỏ đêm khuya
Rượu thịt bia lũ kai, lũ ký
Nền lán trại người làm thuê trăn trở
Đêm nặng nề những dự định mênh mông
Tiếng giày đinh rộn rạo sục lùng
Những tia mắt đảo điên ma quái
Chúng hốt hoảng nhìn truyền đơn vừa rải
Lá truyền đơn như một mảnh đời
Lá truyền đơn như một khoảng trời
Tia hi vọng xanh tươi sắc mới
Chúng xám mặt nhìn cờ bay trên đỉnh núi
Lá cờ hồng - ôi ngọn lửa thiêng (3)
***
Dậy lên rồi tiếng gọi "Anh em ơi"
"Phá sạch xiềng gông giành lấy mỏ"
Những tù lao cuộn mình nứt đổ
Và xích xiềng tung khỏi triệu bàn chân
***
Một khối người, một khối non sông
Một khối lửa dội lên đầu chúng nó
Ta nắm tay nhau nợ máu này phải trả
Miếng cơm này - Cuộc sống tự do
Xích lại gần nhau anh em ta
Những vai gầy, những nắm tay đen sạm
Những mắt sâu vút lên ngàn tia sáng
Và giáo gươm phanh trả nở này
Đống rơm quyền chủ mỏ xác xơ bay
***
Tháng mười một ơi người làm thuốc nổ (4)
Anh em ta kết lại thành ngòi
Ôi cờ bay cờ bay
Những ngôi sao xòe như sắc lửa
Nổ tung lên trên mảnh đất này.
(3) Ngày 12/11/1936 lá cờ của Đảng được cắm trên núi Bài Thơ Hòn Gai
III. ĐỐT CHÁY
Những đàn chim bay về nơi đâu?...
Rừng xanh ngàn năm mù lên trắng mầu
Bầu trời rợp bay những đàn chim lạ
Những bầy chim gầm rú thét gào
Những bầy chim của nền công nghiệp hiện đại
Nước Mỹ ơi mấy trăm năm trí tuệ
Đẻ ra những bầy thú giết người
Đàn chim rừng hốt hoảng bay đi
Không còn rừng xanh để chim hót vui cùng người
Không còn đất lành để chim ủ tiếng kêu, giọng hót
Cho xanh tươi, cho đời mãi sinh sôi...
Giữ lấy giống nòi
Giữ lấy tiếng ca con họa my hồn của rừng thẳm
Giữ lấy bản hòa tấu Chim Công
Sắc màu tươi thắm
Múa xòe bên những ban thờ
Bay đi đàn con chim trĩ
Long lanh, mắt phượng, mày ngài
Chim Trĩ, Chim Công
Khi nào trở lại?...
Bao đêm tàn nghĩ mãi
Chọn hòn than đẹp nhất gương lò
Trong tâm trí anh
Chim Trĩ, Chim Công như đang vỗ cánh
Tượng tạc xong, ánh than lấp lánh
Bay trong tim, Thành phố thợ lò
***
Ôi Miền nam lá phổi nghẹn chất độc da cam
Nghẹn nấc tháng ngày khói bom mù mịt
Trái tim Việt Nam đập căng từng nhịp
Máu không thể ngăn, máu cách chia dòng
Miền Bắc vạn triệu tấm lòng
Dựng lên những pháo đài đánh Mỹ
Mở dọc Trường Sơn hướng quân thù phía trước
Tiếng Nguyễn Viết Xuân "nhìn thẳng đầu thù mà bắn"
Một cân than hướng về đích cháy lòng
Đến triệu tấn than
Ngàn triệu tấn than
Những chiến dịch Đắc Tô, Áp Bắc.
Bà Rịa, Long Châu Hà miền Tây đất Bắc
Những đồn thù Mỹ ngụy miền Nam
Thành đường lò, Công trường đất bắc
Triệu tấn than - những trăm ngàn tên giặc
Bãi mìn rung lên, máy xúc chao cần
Như đại bác tìm hướng quân thù nhả đạn
Công trường than bốc giỡ từng ngày
Chiến trường đổi thay cách đánh
"Sản xuất than như quân đội đánh giặc"
Bác ơi chúng con nghe lời Bác
Chỉ bảo chúng con cách đánh trận này
***
Cây đau cho chim đậu
Rừng đâu cho chim làm tổ
Ôi tiếng gọi đại ngàn
Đất rừng phương nam
Ngập chìm trong bom đạn
Hậu phương đất Bắc
Vợ tiễn chồng lên đường đánh giặc
Những chuyến tàu vào Nam
Mẹ tiễn con đi, vùng than chia đôi một nửa
Nửa ở lại đảo than
Nửa vào Nam đánh Mỹ
***
Binh đoàn than những đứa con thợ mỏ
Như ngọn gió Đông Bắc thổi vào
Chiến trường ào ào bão tố
Chiến trường bốc cao ngọn lửa
Ngọn lửa than ngàn độ cháy ngời ngời
Không kịp trao nắm cơm trộn mỳ, trộn mạch
Những con đường xuyên bộ
Sáu tháng vào Nam
Để rồi "Chỉ còn cái lai quần cũng đánh" *
Cái lá, cái cây, khu rừng, mảnh đất
Con chim, hòn than cũng sống căm thù
Mảnh đất Việt, hòn than Việt
Thấm vào máu xương
Mồ hôi nước mắt
Thấm vào nhân nghĩa bao đời
Ngọn lửa than chơi vơi
Bừng cháy lên từ năm 36 (1936)
Cho đến hôm nay.... (1975)
Cuồn cuộn trong từng tia máu
Máu lửa thét gào lên đốt cháy kẻ thù.
* Lời của chị Út Tịch anh hùng lực lượng vũ trang miền Nam Việt Nam..
IV. TIẾNG CHIM HÓT TRONG BÃO LỬA
Tiếng bom rền lửa cháy
Làm sao ngăn bước ta
Cả miền Nam thúc dục
Miền Bắc dậy từng nhà
***
Lửa cháy trong giáo án
Vùng kinh tế gọi ta
Ta cần bao súng đạn?
Giữ lấy nước, lấy nhà
***
Ta cần bao súng đạn
Nổ vào mặt kẻ thù
Ta cần bao giầy dạn
Hạnh phúc này thiên thu
***
Ta từ giã giảng đường
Miền Nam lửa đang cháy
Trời Đông bom rền vang
Kẻ thù ta nhìn thấy
***
Mỹ ném bom Ninh Bình
Mỹ ném bom Kim Liên
Chặn đường quốc lộ I
Giặc Mỹ đang cuồng điên
***
Chúng chặn đường miền Bắc
Đường tiếp viện vào Nam
Chúng chặn đường anh em
Sinh cùng dòng máu Lạc
***
Đất nước đi đánh giặc
Từ thủa có Vua Hùng
Nước Mỹ đi cắm đất
Ngày thế giới đêm đông
Làm sao mà hiểu được
Một dân tộc, một lòng
***
Quần lửa bùng lên sau tiếng nổ nặng nề
Đất đá tung trời cát bụi
Mặt đất ào ào chảy trôi như suối
Bãi mìn mù bay
Những đoàn xe vào ra đêm ngày
Máy xúc cần quay chóng mặt
Ôi… bãi vàng đen, lộ phơi trên đất
Lộ bao nhiêu súng đạn đất trời cho…
***
Những đoàn xe đi trong tiếng nổ âu lo
Chở ngàn tấn than về kho bãi
Chở vạn tấm lòng, xum họp lại
Trận chiến này, trận chiến vinh quang.
***
"Trận chiến này có sức mạnh trăm năm".
VI. KHÚC KHẢI HOÀN
Đất nước này dáng hình như bó đuốc
Thắp sáng bốn ngàn năm
Nơi con nằm, miếng cơm con ăn
Có ngọn lửa soi của năm ba sáu (1936)
Nơi con đổ giọt mồ hôi
Mảnh đất xưa đổ máu
Những cuộc đình công
Máu đổ xuống đất này
Máu nhuộm lá cờ ngôi sao năm cánh
Thấm vào những tấm huân chương lấp lánh
Những móng xây biệt thự
những lâu đài
Thành phố dựng lên không đợi tương lai
Quá khứ đã xây trong lòng thợ mỏ
Những khát vọng dâng thành bão tố
Những lớp người như sóng triều dâng
Thế hệ này tiếp nối đi lên
Lịch sử sang trang nợ nần khắc cốt
Máu đổ máu, thép từng đòn trả thép
Dân tộc này, nhân nghĩa công minh
Vùng than đi qua ba cuộc chiến tranh
Thế giới còn những nơi giá rét
Hòn than đi sưởi ấm tim người
Những tấn than chật chội khoang đời
Ôi đất mỏ niềm vui xuất giá
Bao năm đi trong hối hả
Hoa và cờ dâng đến ga vui
***
Thành phố bừng lên sức sống con người.
|
|
Hoàn thành tháng 10 năm 2011 Tại phường Cẩm Đông - TP. Cẩm Phả |
