Người khoác áo trắng-Truyện ngắn của Vũ Ngọc Cầm (tiếp kỳ trước))

(Tiếp theo kỳ trước)

Hai tuần sau tính từ hôm tôi đến thăm nhà bác sĩ Mẫn ra về thì đôi mắt của vợ tôi đau, bệnh tình tién triển rất nhanh. Nhà tôi lo lắm:

- Mình ạ, em phải giơ ngón tay sát mắt thì mới trông thấy lờ mờ. Hôm nọ nhìn màu cuốn vở bìa hồng thì nó lại sang màu xanh xanh, tim tím. Họ bảo đó là hiện tượng mù màu. Chết thôi, giàu hai con mắt khó hai bàn tay.

- Đôi mắt thì không coi thường được, phải điều trị ngay kẻo nhỡ quá ra thì...tôi không dám nói tiếp nữa sợ nhà tôi bị ảnh hưởng tâm lý, phần cũng vì muốn trấn an cho chính mình.

Ngay chiều hôm ấy vợ tôi đến Hội đồng nhà trường để báo cáo về tình hình bệnh tật và xin phép thầy hiệu trưởng bố trí người dạy thay để đi viện điều trị. Cả trường ai cũng lo. Họ trách tôi rằng " Sao anh vô tâm thế, để đến lúc bệnh chuyển nặng rồi mới đưa vợ đi chữa chạy". Thực tình tôi cũng cuống cả lên. Tôi làm sao biết được thế nào là loạn thị, hiện tượng mù màu có chuyển thành mù hẳn đôi mắt được không? Bây giờ thì tất cả phải trông vào bệnh viện. Thầy thuốc lúc này là tất cả. Họ quyết định sự mất còn của đôi mắt, của sinh mạng vợ con mình. Bất giác trong tôi thức lại niềm khát khao bấy lâu:" Giá như gia đình mình có một bác sĩ thì đỡ khổ biết bao nhiêu". Chỉ đến tình thế này tôi mới hiểu vì sao bao nhiêu người rất mạnh mồm trên diễn đàn chống tiêu cực nhưng đến lúc phải đưa thân nhân của mình lên bàn mổ cấp cứu, họ phải nhẫn nhục đến gặp riêng để cầu xin những bộ mặt lạnh lùng, những cái miệng với giọng lưỡi đưa đẩy gợi ý và những đôi mắt hau háu thèm tiền kia. Dạo còn bao cấp, tôi ở gần nhà một bác sĩ ngoại khoa của bệnh viện. Cứ vài hôm tôi lại gặp một người tay xách nách mang, mà thông thường thì là đôi gà và chục cân gạo nếp  hỏi thăm đường đến nhà bác sĩ Ích. Ngày ấy đôi gà với chục cân gạo nếp nó to lắm, bởi người ta đem nó để trả giá ngang phân với sinh mạng thân nhân của mình kia mà. Tôi và hàng xóm của tôi thừa biết chủ nhân của những bọc gạo và đôi gà kia có người nhà sắp lên bàn mổ. Họ chẳng giàu có gì đâu, cứ trông đôi mắt mất ngủ, khuôn mặt héo quắt và tấm thân gầy guộc của họ thì đủ biết họ phải lam lũ, chật vật trong cuộc sống đến thế nào. Chúng tôi vừa thương họ vừa căm giận một cái "luật" tàn nhẫn không do ai ký sắc lệnh ban hành nhưng hầu như ai có việc cũng phải tự nguyện chấp hành, thực hiện rất nghiêm túc. Có lần gặp một người nông dân vùng cao ôm gà, xách gạo lại còn gùi thêm mấy cân khoai sọ hỏi thăm nhà bác sĩ ích, tôi không kìm được bèn chỉ thẳng vào nhà lão bệnh viện trưởng. Lát sau thì vợ của bệnh viện trưởng lại đưa người nhà bệnh nhân sang gặp bác sĩ ích rất vui vẻ. Lần ấy tôi ân hận mãi:" Mình là thầy giáo mà đi nói dối người ta!." . Thực lòng thì tôi chỉ muốn vạch mặt cái Ê-kíp "bật tường" thủ đoạn làm ăn của cánh thầy thuốc bất lương kẻ tung người hứng vậy mà suốt ngày nhoen nhoẻn cái mồm nói về y đức và thuộc làu làu đến không sót một dấu phảy lời thề Hy-Pô-Cờ-Rát. Ca nào chữa bệnh có vấn đề thì họ ỉm đi. Ca nào họ chữa chạy "vô tư" , nhất là con cái nhà các sếp hoặc những gia đình tai mặt thì họ tìm mọi cách tuyên truyền ồn ã cốt để minh chứng rằng bệnh viện ngày nay đang đổi mới, đang tuyệt đối "chống phiền hà cho người bệnh". Ai đó khỏi bệnh ra viện, được gợi ý sẽ không tiếc sức viết lời cảm tạ vào sổ góp ý với "lòng biết ơn vô hạn...!". Một vài tuần sau, những lời vàng ấy sẽ được đám bồi bút nhận phong bì rồi khuyếch đại lên ở một số tờ báo lá cải. Thế là mấy ông thầy khoác áo trắng kia vẫn hốt bạc và hưởng tiếng thơm còn người dân đi chữa bệnh thì vẫn cứ khổ. Nỗi khổ không nói ra được ấy mới đau đớn và nhức nhối làm sao!

Và bây giờ thì đến lượt chính tôi đang rơi vào hoàn cảnh phải thực hiện một cái luật không phải là luật ấy. Đôi mắt của vợ tôi nếu hỏng hẳn thì bất hạnh quá. Tôi hình dung ra nỗi cay đắng của một người mù suốt đời ngập chìm trong bóng tối, chỉ biết thế giới bên ngoài và những người thân của mình qua mấy giác quan còn lại. Đến nước này thì tôi cũng đành nhắm mắt đưa chân làm tất cả những gì, kể cả những điều mà đồng nghiệp của tôi gọi là tiêu cực, để cứu bằng được đôi mắt của vợ tôi.

Người đầu tiên tôi nghĩ phải đến cầu cứu là bác sĩ Mẫn. Dẫu rằng có thời gian dài chẳng ưa gì nhau nhưng ít ra đó cũng là bạn học. Vả lại mới mấy tuần trước chính Mẫn có lời mời đưa nhà tôi vào viện điều trị. Nghĩ thế tôi đạp xe thẳng đến nhà bác sĩ Mẫn vào giữa buỏi trưa (Mình cần người ta kia mà!- Tôi tự nhủ vậy).

Tay tôi lại đụng vào núm chuông cạnh cánh cổng sắt cao to có khóm hoa giấy nhiều cành cong xuống như những dấu hỏi. Lại con chó Béc-giê nhe nanh nhọn hoắt dữ tợn đầy uy quyền lao ra sủa từ phía bên kia cổng sắt. Nhưng lần này người ra mắng chó và mở cổng không phải là cu Hạnh mà là cô Thuỷ, cũng là bác sĩ của bệnh viện huyện nhà. Tôi đang ngạc nhiên vì sao con chó lại ngoan ngoãn vâng lời cô hàng xóm của bác sĩ Mẫn đến thế thì Mẫn đã chạy ra vồn vã:

- Xin chào thầy giáo Dụ, mời thầy vào nhà!

- Chắc anh Mẫn đang ăn trưa?

- Chúng tôi vừa ăn xong. Hôm nay có mấy ca cấp cứu nên sát mười hai giờ trưa mới nghỉ. Chẳng kịp nấu ăn, bọn tôi mua tô phở về đây ăn tạm.

- Thế chị và cháu đâu? Tôi buột miệng hỏi và chợt thấy mình quá vô duyên.

Bác sĩ Mẫn hơi lúng túng, một thoáng đỏ mặt:

- Mẹ con cô ấy đi thăm ngoại đã về đâu. Chắc vì thế cu Hạnh nghỉ học và thầy lại phải vất vả đến đây?

- Không, tôi vào đề ngay, nhà tôi đau mắt có lẽ nghiêm trọng. Tôi phải đến nhờ anh giúp...

- Ồ , có gì đâu, trong tầm tay tôi giải quyết thôi mà. May quá có bác sĩ Thuỷ ở đây là chuyên khoa. Bác sĩ khám giúp và đưa ngay vào viện trường hợp này!

Thấy Mẫn thoải mái tôi yên lòng và chìa tay về phía bác sĩ Thuỷ. Cô này tuy không quen nhưng tôi biết. Một thời tai tiếng của cô ta lừng lẫy lắm. Cô ta công khai bắt bồ với một thằng cai xây dựng. Thằng kia thông qua cô để đoạt lấy một số công trình nâng cấp của bệnh viện. Ngược lại, cô ta được cả tình lẫn tiền. Chồng của cô bất lực đã phải than phiền rằng :" Tôi ngậm trong miệng cả kẹo lẫn bồ hòn, nhả ra thì mất kẹo mà nuốt vào thì đắng lắm, không sao nuốt nổi". Cuối cùng trước cô vợ "nổi loạn" ấy anh ta đành chọn cho mình một giải pháp tối ưu "ta mất cái này thì phải được cái khác". Thế là tiền của tay cai xây dựng kia chuyển dần về cho anh xây nhà. Sau những cơn bão táp thì gia đình Thuỷ yên ấm trở lại, dù đó chỉ là sự đóng kịch để được sống trong hạnh phúc giả vờ trước mặt con cái và trước thiên hạ. Biết về người ấy từ lâu nhưng hôm nay ở nhà bác sĩ Mẫn tôi mới chính thức bắt tay bác sĩ Thuỷ với lời cầu xin, nhờ vả. Bác sĩ Thuỷ hào phóng nhận lời giúp tôi không điều kiện:

- Anh đưa chị vào viện ngay chiều nay đi.

- Dạ, xin cảm ơn cô.

Tôi biết sự sự giúp đỡ ngay lập tức ấy của bác sĩ Thuỷ đâu phải vì tôi khéo léo trình bày hoàn cảnh mà do có cái uy của bác sĩ Mẫn phó giám đốc bệnh viện huyện. Tôi cũng linh cảm thấy sự có mắt của cô vào giữa trưa ở nhà bác sĩ Mẫn khi vợ con anh ta đi vắng và cô nhân viên đến mua phở cùng ăn chung này đang ẩn chứa điều gì đó không bình thường, dù rằng họ rất vui vẻ tiếp tôi, chẳng tỏ ra điều gì khó chịu. Tôi mau chóng xin phép ra về để đưa vợ tôi vào viện. Dọc đường về, tôi bất giác nhớ tới câu nói nửa đùa nửa thật của Thu có lần độp thẳng vào mặt Mẫn:" Anh đừng biến bệnh viện thành ổ ăn cắp và cái chuồng dê...". Nhưng thôi, đó là chuyện người ta.  Mối quan tâm trước hết của tôi bây giờ là đôi mắt của vợ tôi sẽ được cứu chữa ra sao đây.

Buổi chiều, vợ tôi được nhập viện với những thủ tục chóng vánh nhờ cái oai "người nhà bác sĩ Mẫn". Hai ngày sau đôi mắt của vợ tôi được phẫu thuật. Người ta bảo rằng đó là một ca mổ đẹp, chắc chắn là an toàn:" Đôi mắt của chị được xử lý sớm nên đảm bảo được chữa khỏi và giữ được mỹ thuật". Tôi lo lắm nhưng như thế là đạt được thắng lợi căn bản rồi, chỉ còn lo chăm sóc bồi dưỡng cho nhà tôi đến ngày ra viện nữa thôi. Bác sĩ Thuỷ thì tận tâm cứu chữa ra mặt , cô còn cầm tay hướng dẫn người nhà từng động tác chăm sóc sao cho phù hợp với tình trạnh của bệnh nhân. Tôi gặp bác sĩ Mẫn ngoài giờ cảm ơn sự tạo điều kiện của anh, cảm ơn cô Thuỷ đã làm việc tận tình. Mẫn lại nở một nụ cười thường trực:

- Cô ấy là bác sĩ giỏi, tiêu chuẩn ấy là số một đối với một thầy thuốc. Vậy mà cánh nhà báo luôn thọc mạch, họ moi móc phơi chuyện quan hệ riêng tư của cô ấy trên báo phụ nữ... Chúng tôi không khoái cánh nhà báo là vì thế. Chẳng che được mắt, bịt được miệng họ , tốt nhất là cách ly chúng như những bệnh lây và đừng để rò rỉ thông tin ra ngoài.

Mẫn nheo mắt qua vòng kính trắng đầy láu cá:

- Chuyện tiền, chuyện tình ai chả ham muốn. Ngoài giờ làm việc, khi chiếc áo Bờ-lu trắng được cởi ra khoác tln mắc áo, người thầy thuốc cũng là con người, cũng đủ đầu mình và tứ chi, thế thì tại sao thầy thuốc lại không được làm tiền và chơi gái như những người khác!

Nghe bác sĩ Mẫn lập luận theo dòng suy nghĩ chủ quan của riêng anh tôi thấy ghê ghê làm sao ấy. Trước mặt anh ấy thường là bệnh nhân. Anh cầm sinh mạng của người ta và đương nhiên nghe anh nói người ta bất đắc dĩ phải gật gù tán thưởng. Ngay tôi là bạn anh, bây giờ cũng rơi vào tình huống ấy. Vợ tôi là bệnh nhân của anh ta, nếu tôi phản đối cái lý sự quái gở kia , không chừng từ vị trí bệnh nhân vợ tôi chuyển thành tư thế của một nạn nhân thì thật nguy hiểm. Thế là tôi lặng im, lòng nặng trĩu buồn. Tôi đã hiểu vì sao trong dư luận người ta xì xào nhiều về nhân cách của phó giám đốc Trần Mẫn, về cả cái cô bác sĩ "Thanh lâu hai bận thanh y hai lần" kia cứ mặc nhiên tồn tại giữa đời.  Họ có thế mạnh mà nghề nghiệp mang lại cho họ. Biết họ có thể làm giàu trên xương máu bệnh nhân, đánh nhau cũng bằng tính mạng của bệnh nhân nhưng đố ai dám nói ra điều ấy.Bởi ai cũng ngần ngại khi nghĩ đến lúc mình phải mang thân đến nhờ cửa họ để chữa bệnh. Mà đời người không mình thì vợ con, cha mẹ mình ai dám đảm bảo rằng không bao giờ phải vào viện. Quả thật ai đó đã nói đúng :" Người có tri thức mà vô đạo đức thì khác gì con cọp được trang bị thêm nanh vuốt !".

Năm ngày sau thì đôi mắt đã qua phẫu thuật của vợ tôi chuẩn bị được tháo băng. Cả nhà tôi mừng lắm nhưng cũng rất hồi hộp. Như lời cô điều dưỡng viên quả quyết sau thay băng thì không thể có tai biến gì ở đôi mắt ấy, anh chị cứ yên tâm. Khi cô điều dưỡng viên đi rồi , chỉ còn lại hai vợ chồng tôi trong phòng hậu phẫu, vợ tôi mới tâm tình kể lại câu chuyện cãi vã nhau sáng nay ở phòng giao ban của bệnh viện cạnh ngay khoa mắt nơi vợ tôi nằm:

- Sáng nay, chắc lúc ấy mình bận lên lớp chưa đến thăm em, phòng bên xảy ra cuộc cãi nhau, xỉ vả nhau thậm tệ giữa hai bác sĩ, cả hai đều là bạn học của anh cả đấy.

- Ai với ai?

- Bác sĩ Mẫn và cô Thu.

- Em nghe có đúng không đấy. Họ đều là trí thức sao lại có thể chửi bới nhau, lại còn để bệnh nhân nghe thấy nữa chứ?

- Mình không tin em sao. Bình thường có thể không nghe thấy, nhưng khi mắt bị dừng hoạt động thì tai trở lên rất thính. Hình như đó là quy luật bù trừ thì phải. Em nghe thấy hết mọi chuyện bên phòng giao ban dù căn phòng ấy hơi xa, có vẻ kín và ít lọt âm thanh ra ngoài.

Thế là vợ tôi kể lại toàn bộ câu chuyện sáng nay nghe được qua cuộc đấu khẩu của hai bác sĩ bạn tôi:

- Anh hèn lắm anh Mẫn ạ, đề tài nghiên cứu của người khác tại sao khi gửi về Bộ lại mang tên anh?

- Tôi nói để cô Thu biết, cô không được phép xúc phạm tôi. Tôi chỉ sử dụng một phần kết quả đề tài thực nghiệm của khoa cô. Mặt khác, để tiêu hoá những số liệu ấy tôi cũng phải xử lý đến nát đầu chứ đâu có đơn giản như cô nghĩ. Cô quên một điều là ăn cắp sách của thư viện để đọc, để học, để nâng cao kiến thức thì đâu phải là ăn cắp!

- Đó chỉ là giọng điệu của cách nghĩ quái thai thôi, sách thư viện hay sách của ai đi nữa cũng là sản phẩm từ mồ hôi nước mắt và sức lao động mới có được. Ăn cắp sách cũng là ăn cắp, nhưng ăn cắp công trình khoa học, sản phẩm lao động trí tuệ của người khác thì còn khốn nạn gấp một vạn lần. Những thằng lưu manh trong giới trí thức còn tệ hại và vô liêm xỉ hơn rất nhiều những kẻ lưu manh nơi đầu đường xó chợ...

Có tiếng đập bàn đánh rầm một cái và giọng quát của bác sĩ Mẫn:

- Cô hãy im mồm đi! Tôi yêu cầu cô viết kiểm điểm. Cô phải viết kiểm điểm còn đúng sai thế nào tôi chịu trách nhiệm với cấp trên.

- Anh lại lên giọng lãnh đạo để che dấu sự lúng túng của mình phải không?Anh không dám nói thật cái ý định của anh muốn làm, cũng như anh không dám thú nhận cái tâm địa đàn bà của anh, ham địa vị, danh tiếng nhưng không có thực lực. Khi anh thiếu cái tâm ấy thì anh lại thừa thủ đoạn để làm giảm uy tín của tôi. Tính đàn bà có cái xấu là hay đố kỵ nhưng cái tính đàn bà trong đầu một người đàn ông như anh thì nó còn đê tiện hơn nhiều...

Vợ tôi kể tiếp : Cuộc chửi rủa thoá mạ không tiếc lời đối với nhau ấy chỉ được "phanh" lại khi ông giám đốc bệnh viện chặn không cho ai phát biểu nữa. Ai đó mở một bản nhạc nhảy qua băng cát-xét rất to, có lẽ để không bệnh nhân nào nghe thấy cuộc cãi vã của các thầy thuốc với lời lẽ khiếm nhã như lũ mục đồng vậy. Những người mà lúc nào cũng phải tỏ ra rất đạo mạo và trí thức trước những con bệnh ốm đau, què quặtvà thân nhân của họ.

Chiều hôm ấy, khi những tia nắng cuối cùng đã tắt, tôi xách chiếc cặp lồng đựng cháo chiều đưa lên cho nhà tôi ăn. Ra về, tình cờ tôi gặp bác sĩ  Mẫn ở lối cổng phụ. Trông nét mặt anh cau có, mất hẳn nụ cười thường trực mọi khi, tôi hiểu tất cả nhưng vờ như không biết chuyện gì đã xảy ra. Tôi lấy giọng thân thiện chào anh :

-Bác sĩ Mẫn về muộn thế !

- A, ông Dụ đấy à. Hôm nay bận lắm không ?

- Bình thường thôi, chiều thứ bảy mà.

Anh vỗ vai tôi cố lấy giọng ngọt ngào:

- Ta vào quán uống chút gì cho thư giãn đi !

Tôi vui vẻ nhận lời anh, dù biết rằng tối nay còn vô khối việc phải làm. Từ hôm nhà tôi đi viện, mọi việc lớn nhỏ tôi đều phải gánh cả.

Bác sĩ Mẫn gọi chủ quán mang ra hai vại bia. Chúng tôi cùng chạm cốc và nói với nhau những câu xã giao quen thuộc. Được một lát, tự nhiên anh nửa như nói với tôi, nửa như nói với cõi xa xăm, vô thức:

- Cái Thu ấy mà, cái con bé học cùng khoá với mình ấy, nó chết vì cái tính đàn ông của nó. Tôi còn là phó giám đốc, là bí thư chi bộ thì còn lâu nó mới được kết nạp vào Đảng, còn lâu nó mới được đề bạt!

Hết

V.N.C