Tình duyên

Cả tháng nay tôi thấp thỏm khi xem thông báo danh sách đoàn chuyên viên của Bộ tới kiểm tra, làm việc với trường, kể cả lúc này, khi ngồi chấm bài, lại thoáng nhớ đến bóng hình người ấy.

- Sướng nhé. Sắp được gặp nhau rồi. Cái mặt tơn tớn! Không giấu được thằng này đâu!

Đây là chồng tôi, đồng nghiệp dạy cùng trường, học cùng khóa, quê cùng huyện. Mặc anh ta lảm nhảm, tôi tiếp tục cắm cúi vào công việc chấm bài.

- Mẹ ơi! Nó giật … của con!

Tiếng con lớn ré lên. Sau đó là tiếng thụi nhau uỳnh uỵch. Tôi bổ vào buồng – căn nhà tập thể của trường, xây dựng lâu ngày đâm xuống cấp xập xệ - hai đứa con tôi đang giằng giật nhau. Tôi kịp kéo thằng em, đẩy con chị, mỗi đứa ra một hướng. Con chị bị thằng em túm tóc giật, lúc này nhìn như con bú rù. Thằng em bị tôi đẩy ra, vẫn còn giận dữ, giơ tay dứ dọa tiếp con chị. Thằng này vốn giống y tính bố, cục cằn, chuyên dùng nắm đấm đối thoại với chị nó; còn con chị, vũ khí là gào lên và khóc.

“Con máy cưa xoèn xoẹt. Mẹ nào con ấy” – đó là từ ngữ của chồng tôi, khi mắng chửi chúng. Hai đứa con tôi suýt soát tuổi nhau, đứa trứng gà, đứa trứng vịt.

Giải quyết xong vụ việc hai đứa, tôi quay lại tiếp tục công việc chấm bài và chẳng thấy ông chồng của tôi đâu nữa. Chắc anh ta lại ra ngôi quán ở đầu khu tập thể trường - vừa là quán rượu, kiêm luôn quán hát Karaoke ôm. Chồng tôi sẽ uống và hát đến tận khuya mới về. Nhiều đêm tiếng hát của anh ta ông ổng vọng về khu tập thể:

- “Tình nà tình nhiều khi không mà có. Tình nà tình nhiều núc có như không…”

Có đêm tới mười một, mười hai giờ, ông giáo say mới khật khưỡng, lảo đảo bước về nhà và lải nhải độc tấu tiếp chầu nữa:

- Lày! Toàn các em xinh đẹp nhé! Không như hạng nhà cô, noại yêu đương giẻ rách, quấn quýt thuê phòng trọ… Duyên, duyên đếch gì! Vô duyên thì có. – Ấy là ông chồng quý hóa của tôi đang nhắc đến tên vợ - Duyên.

*************

Chúng tôi yêu nhau vào cuối năm thứ hai. Chàng thư sinh, hát hay đàn giỏi. Đôi mắt ấy ngắm nhìn biết bao em mê mệt. Sao lại có thứ con trai âu yếm, nhẹ nhàng, đáng yêu thế. Bên cánh gà sân khấu, bất chợt nhận ra ánh mắt đăm đắm của chàng, tôi ngả vào vòng tay yêu ấy ngay sau buổi văn nghệ nhà trường đêm đó.

Kỷ niệm yêu chúng tôi đầy ắp: ăm ắp túng tiền, tong tả vay mượn ngược xuối, nợ tiền trọ, nợ nước, nợ điện,...; nhưng nó cũng ăm ắp, tràn trề hạnh phúc, cả ấm cúng da diết nhục dục thân xác. Khó khăn, thiếu thốn mà hai đứa sống như những kẻ lãng du, sống trong mộng ảo, không bận lòng về hoàn cảnh khốn khó của hai đứa cùng dân tỉnh lẻ. Tằn tiện, chắt bóp từng đồng xu, những đồng tiền học bổng của phận tôi, bòn nhặt từng đồng bạc đêm dạy kèm của chàng; khốn khó đối đáp, khất khứa nợ nần với con mẹ chủ béo tốt như vắt chanh đều đặn tháng tháng để giục réo tiền phòng trọ. Đây, cuộc sống yêu của chúng tôi đấy - những cặp sinh viên nghèo giữa chốn phồn hoa đô hội. Cặp chúng tôi chung sống trong những căn ngăn ra như chuồng để nuôi nhốt lợn giữa ngôi làng Cót cổ kính, bên dòng sông Tô Lịch thơ mông xưa - giờ nó không còn nên thơ nữa, chỉ sặc mùi hôi thối cống rãnh.

Nghèo túng thế, không hiểu sao hai kẻ khốn khó vẫn sống, vẫn yêu, vẫn có những kỷ niệm đẹp, những chuyến lãng đãng: nay Chùa Keo tận Thái Bình, mai lễ hội đầu xuân Chùa Hương,… Trên rừng thông reo Côn Sơn vi vút, chàng từng đùa:

- Nếu sau này không có Duyên, anh sẽ thành thầy chùa, tu hành chốn thần tiên này nhé!

- Chỉ được nói gở!

Tôi vả những cái vả yêu tình tứ vào khuôn miệng đẹp đẽ của chàng và hai kẻ yêu quấn quýt nồng cháy yêu thương giữa rừng thông già vi vút.

- Cụ Nguyễn Trãi ngày nhỏ sống với ông ngoại ở đây, rồi thời cụ ở ẩn nữa. Biết đâu khúc suối kia, cụ từng ngồi câu cá, ngâm vịnh thơ cũng nên (chàng nói).

Khi qua bãi rễ Côn Sơn, chàng kể về truyền thuyết con rắn trả thù, nó nhỏ giọt máu thấm tới ba trang sách, để lại cái án oan khuất - tru di tam tộc.

- Người ta có kiếp số, nhân duyên đấy!

Chàng từng bảo thế.

- Thế chúng mình có duyên không? – tôi từng hỏi chàng vậy.

*********************

Hắn cùng quê với tôi. Một kẻ cục mịch, thi thoảng có việc gì đó đến phòng trọ của chúng tôi. Tôi coi hắn là cậu bạn đồng hương. Đôi khi tiện, thì hai đứa cùng chuyến xe khách về quê. Hắn bình thản nhìn cảnh chàng âu yếm đưa tiễn người yêu ra bến xe. Bố hắn là chủ tịch huyện. Nghe nói ở quê, bố mẹ đã nhắm sẵn cho cô nhân viên hợp đồng chân văn thư ủy ban. Tương lai của hắn: lấy vợ sẵn sàng công ăn việc làm, chồng là anh giáo trường huyện, tương lai tiếp nhanh nhanh lên chân ông hiệu trưởng, rồi lên tiếp nữa chân trưởng phòng Giáo dục,…Con đường thênh thang bước. Chính hắn từng có lần tâm sự vậy. Đùng một cái tin loan ra, lan ầm ã khắp phố huyện, cô con dâu tương lai của ông chủ tịch đi nạo thai vụng. Thủ phạm chẳng rõ là ai. Cô ta tức thì bị cắt chân hợp đồng. Quả thật, gái chửa hoang sao xứng tầm làm vợ cậu công tử con quan đầu huyện. Tôi biết chuyện khi về quê dịp ấy. Cũng chả thấy hắn buồn, hay đả động tới chuyện đó. Hình như với hắn, không có gì là buồn, cũng chả thấy hắn vui bao giờ.

Khi bước chân vào cổng trường đại học là tràn trề hoài bão, ước vọng, sau này sẽ làm những công to việc lớn - rời non lấp bể. Biết bao viễn cảnh được tô vẽ, để rồi sau mấy năm vật lộn, mải miết rong chơi, cùng bao thứ lo toan vụn vặt: thi thầy chạy cô, không ít cuộc mặc cả cả vật chất lẫn phi vật chất, phi đạo đức, nghe đồn có đứa phải đi cà phê đèn mờ, hay vào tận phòng nghỉ, mới qua nổi môn học. Nay sắp ra trường, chỉ còn rã rời trước một tương lai xám xìn xịt, đen tối hơn cả cơ cảnh nhà chị Dậu cùng anh Pha.

Nhiều cô cậu ra trường rồi chả biết đi đâu, về đâu. Không nhẽ mấy năm đèn sách, nay quay về chốn quê, ăn nhờ ở đậu bố mẹ ư? Đến gõ cửa xin việc bất cứ đâu, đều nghe lời cảnh báo chuẩn hơn cả chỉnh: có được bao nhiêu “siền” rồi? Mà nhưng nơi biên tuyển người ta chả thèm ngõ ngàng đến kiến thức, hay đạo đức của kẻ xin việc. Không ít đứa trụ lại Thủ đô sống dật dờ như xác chết rồi chưa được mang đi chôn, hay xuống đài hóa thân hoàn vũ Văn Điển. Cái thứ mác cử nhân sư phạm suông bốn năm học chay như của dạng chúng tôi, xin sao nổi dạy trường công, còn trường tư, hợp đồng ký như chứng nhận tạm một lũ thành ông thầy, bà thầy giả. Nhà trường tuyển được học sinh thì thuê mướn, bằng không thẳng cánh sa thải, biến đám thầy cô thành lũ mất dạy. Còn nghe thì thầm vào tai nhau, để được chân dạy chính thức trường này, trường kia, có đứa mất cả đời con gái bằng những cuộc mặc cả sỗ sàng. Nghe mấy chị khóa trước thuê trọ trong khu kháo vậy, tôi rùng mình. Chàng sinh viên nghèo - người yêu của tôi, nhiều khi chán nản, buông xuôi:

- Thôi em! Mặc xác đời! Không nhắc chuyện ấy nữa!

Chàng nhìn ra cửa sổ và bập bùng đàn tiếp khúc nhạc "Tuổi đá buồn", nghe mà não lòng, não ruột.

- Anh! Em sốt ruột quá. Hình như nhà có việc. Có lẽ em về quê xem sao!

- Còn tiền không? À, hôm qua gặp thằng bạn, nó chơi con đề, may quá trúng mấy lít, chia lộc cho…

Trong khi hai đứa trao đổi, hắn đến.

- Duyên về quê không? Tôi đang định về đấy!

Thế là tôi theo hắn về quê. Chiều ấy hắn hẹn tôi đến nhà chơi. Nhà của ông chủ tịch tòa ngang dãy dọc, vườn cây ao cá. Đây cũng là lần đầu tiên tôi bước chân vào nhà hắn.

- Chiều nay ăn cơm nhà tôi nhé!

Hắn bảo vậy và rủ tôi ra vườn. Khu vườn cây xanh mướt, được chăm bẵm, tỉa tót tử tế. Nhưng lúc ấy tôi còn đâu tâm trạng để ngắm vuốt cây, ngắm vuốt cảnh. Biết bao điều đang ngổn ngang trong lòng: việc bố mẹ đang chạy tiền cho đứa em đi lao động nước ngoài, bố tính bán mấy con bò và cắm sổ đỏ vào ngân hàng,… Lúc này tôi có người tâm sự, sẻ chia, dù là hắn, vẫn vơi đỡ đi phần suy tư ngổn ngang trong lòng.

- Tới đây Duyên thế nào?

- Thế nào gì cơ?

- Còn gì nữa! Tương lai ấy: xin việc, gia đình.

- Duyên chả biết. Thôi, cứ mặc, đến đâu thì đến.

Thế là hắn đặt thẳng vấn đề, chẳng quanh co úp mở. Nếu đồng ý cho hắn cưới, hắn sẽ lo toan cho công việc. Ông chủ tịch huyện lo tốt công việc cả hai đứa. Tôi sẽ cùng hắn về dạy ở trường trung tâm thị trấn huyện. Còn chỗ ở, khu dinh thự to rộng của bố chồng như thế.... Hắn nói y như tính toán kỹ lưỡng trước rồi.

Ngay sau đó một tháng đám cưới của tôi được tổ chức chóng vánh, gọn gàng và rất long trọng - xứng tầm tiệc cưới con ông chủ tịch. Tôi không quay lên Thủ đô, về dự chỉ có duy nhất cô bạn thân cùng lớp.

Số phận tôi thật hẩm hiu, dùy đã được suy tính, sắp đặt trước. Ngay sau ngày cưới nửa năm, ông chủ tịch sa vào vụ tham nhũng, lính nó bật, bị tù tội, tịch biên gia sản. Vợ chồng tôi từ khu nhà nguy nga của bố mẹ chồng, đành ra cư ngụ ở khu tập thể ọp ẹp giáo viên trường. Mười năm liên tiếp hai đứa trẻ ra đời - gái đầu, trai út.

*******************

Nhà trường thông báo có đoàn chuyên viên của Bộ xuống kiểm tra ở tỉnh, trong đó có trường tôi. Danh sách của đoàn trong đó có chàng. Cái tên với cái họ chỉ độc đã biết.

Chiếc xe biển xanh từ từ chạy vào sân trường. Đoàn cán bộ trên xe lần lượt bước xuống. Tôi nhận ngay ra bóng dáng chàng, vẫn thư sinh, mái tóc bồng bềnh nghệ sỹ. Tôi không dám nhìn tiếp nữa, đành ngoảnh mặt đi. Biết đâu đấy, từ đâu đó, ông chồng của tôi đang giám sát vợ.

Sắp tan tiết học, thấy chồng tôi ngấp nghến cửa lớp, tôi vội chạy ra:

- Hôm nay cô về sớm, chuẩn bị bữa cơm mời khách. Tôi vừa gặp, hẹn rồi, chiều muộn hắn đến. Cô nhớ đấy! - chồng tôi bảo vậy.

Tôi luống cuống, không tin vào tai mình. phần tiết học còn lại tôi như người trên mây, bồng bềnh, chổng chễnh, chẳng biết giảng giải, nói năng gì với học trò trước lớp. Tan buổi học, tôi ù ngay ra chợ. Biết mua bán gì đây. Ngày trước chàng ưa món canh chua. Cá chuối nấu dứa, rau ngổ, món ăn pha trộn thêm kiểu phương Nam. Còn gì nữa, rau sống,… Những dịp phụ huynh trả thù lao dạy kèm con em họ, hai đứa tíu tít nấu nấu nướng nướng.

Quãng sáu giờ chiều, chồng tôi ngất ngưởng đâu đó về. Hình như anh ta uống rồi, vẫn cặp nách chai rượu:

- Xong chửa?

Đúng lúc ấy hai đứa trẻ con tôi lại trêu chọc, con lớn ré lên và tiếng bố nó quát tháo:

- Biến! Biến ngay thằng bố chúng mày đi, ông tiếp khách – khách quý của con mẹ mày đấy!

Chàng đến – đến vào đúng lúc ấy, khi chồng tôi xa xả mắng chửi con. Tôi biết chàng đến, khi nghe tiếng chào của chồng với khách. Tôi không dám chạy lên chào chàng, chỉ loáng thoáng nghe tiếng hai người đàn ông gượng gạo nói chuyện với nhau - hai kẻ từng cùng lớp. Rồi tiếng chồng tôi vọng xuống:

- Xong chửa? Nhanh nhanh lên! Cứ mân mê ra ấy!

Tôi cập rập bê mâm cơm lên nhà, lí nhí chào khách. Ánh mắt tôi thoáng va chạm vào ánh mắt chàng, vội đánh nhanh sang hướng khác. Ngập ngừng tôi đặt mâm cơm xuống mảnh chiếu chồng tôi đã trải sẵn trên nền nhà - mảnh chiếu rách bươm, không thể cũ và rách hơn được nữa. Thấy mâm cơm đặt ra, hai đứa trẻ xúm vào. Chúng chả đũa bát, chả mời chào ai, tranh nhau bốc bả, nghiến ngấu nhai nuốt. Chồng tôi:

- Hừ! Như quân chết đói. Thôi, mặc xác nhà chúng mày!

Chồng tôi quay ra với khách:

- Hôm nay chúng ta làm trận say nhá. Không say không về. Hơn chục năm rồi còn gì. Ông giờ là quan to trên Bộ, còn tôi, vẫn anh giáo học quèn. Ông biết không, tôi sắp bị đuổi rồi đấy! Dạy kém quá, lại rượu chè bê tha. Thôi, uống, cứ uống đi, mặc xác đời!

Tôi lại nhớ câu nói đó của chính chàng, từng nói với tôi vậy! Bê bát cơm lên, tôi không dám nhìn chàng, cứ cúi gằm ăn, và, và ăn. Đôi lúc ngập ngừng ngó lên, lại vội vàng cụp cặp mắt xuống, hay ngó nhìn vào đâu đó: bức tường ẩm mốc, mái ngói hở hoác, cửa giả nứt vỡ,... Chợt nhớ những bữa ăn ngày nào của hai đứa - ríu rít gắp múc, tôi gắp múc cho chàng, chàng âu yếm gắp múc cho người yêu. Cố kìm giữ mà nước mắt cứ trào ra…

Còn chồng tôi liên tiếp rót, liên tiếp tự mời, tự đưa chén lên miệng, anh ta làm như chưa được uống bao giờ. Chỉ một chốc, giọng chồng tôi méo đi rồi:

- Nghe bảo,.... ông vẫn chưa vợ con à?.... Thế đâm ra sướng đấy! Còn cảnh tôi,..... ông tận mắt chứng kiến rồi - kẻ đi ăn cướp tình yêu,..... khốn khổ, nhục nhã không?

Đúng lúc hai đứa con tôi lại chạnh chọe, con chị ré lên khóc và tiếng chồng tôi, giọng méo mó của kẻ say… Quả là quá sức chịu đựng của tôi rồi - sức lực chịu đựng của một người đàn bà - bật lên tôi nức nở...

Tiếng kẻ say, tiếng cãi cọ chí chóe của hai đứa trẻ và cả tiếng khóc của tôi, hòa vào nhau…. Chàng lặng nhìn, chả biết nói năng gì.

Từ từ chàng đứng dậy. Tôi ngước cặp mắt nhòa nhạt trong nước mắt, bắt gặp ánh nhìn đáp lại - xót xa, vô vọng, vẫn còn đó đau đáu yêu thương. Ngập ngừng chàng bước ra cửa. Tôi ngồi đó lặng không, chan nhòa nước mắt, không lời tiễn biệt, chỉ biết chăm chắm nhìn tận khi bóng dáng chàng hòa loãng vào đêm tối mênh mông./.