Nữ nhà văn Annie Ernaux đoạt giải Nobel Văn học 2022
Ngày 6-10, Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển công bố giải Nobel Văn học 2022 thuộc về nữ nhà văn người Pháp Annie Ernaux. Ban tổ chức cho biết, giải thưởng dành cho bà Ernaux “vì lòng dũng cảm và sự nhạy bén của bà đã khám phá ra gốc rễ, sự ghẻ lạnh và những hạn chế chung của trí nhớ cá nhân”.
Annie Ernaux là nữ nhà văn đầu tiên của Pháp nhận giải Nobel Văn học
Nhà văn Annie Ernaux sinh ngày 1-9-1940, là giảng viên văn học. Tác phẩm của bà chủ yếu là tự truyện và tiểu luận, phản ánh cuộc đời cá nhân dưới góc nhìn xã hội học. Bà Annie Ernaux sinh ra và lớn lên trong gia đình thuộc tầng lớp bình dân ở Yvetot, vùng Normandy, Đông Bắc nước Pháp. Cha mẹ bà kinh doanh tiệm tạp hóa kiêm cửa hàng bán cà phê tại quê nhà. Sau khi tốt nghiệp trung học, bà Annie Ernaux theo học tại Đại học Rouen, rồi Đại học Bordeaux. Sau khi thi đậu kỳ thi tuyển giảng viên trung học, bà tiếp tục thành công trong kỳ thi tuyển giảng viên đại học ngành Văn học hiện đại vào năm 1971. Vào đầu những năm 1970, bà giảng dạy tại trường Trung học Bonneville, TP Annecy-le-Vieux rồi sau đó dạy ở Pontoise trước khi đến dạy tại Trung tâm Đào tạo từ xa quốc gia Pháp.
Nhà văn Annie Ernaux bắt đầu sự nghiệp văn chương vào năm 1974 với tác phẩm tự truyện đầu tay mang tên Les Armoires vides. Đến năm 1984, bà đoạt giải Renaudot cho tác phẩm tự truyện khác của mình mang tên La Place (bản dịch tiếng Việt Một chỗ trong đời). Mỗi giai đoạn của cuộc đời đều được bà chọn kể lại trong một tác phẩm. Bàn về sự cấp tiến của cha mẹ trong La place, La honte, về những năm tháng thiếu nữ trong Ce qu'ils disent ou rien, về cuộc hôn nhân trong La femme gelée, về mối tình nồng cháy với một người đàn ông Đông Âu trong Passion simple, về việc cái thai bị phá bỏ trong L'événement, về căn bệnh Alzheimer trong Je ne suis pas sortie de ma nuit, về cái chết của mẹ bà trong Une femme, về căn bệnh ung thư vú trong L'usage de la photo.
Năm 2008, Ernaux nhận giải thưởng Prix de la langue française, vinh danh toàn bộ sự nghiệp sáng tác văn chương của bà. Và đây cũng là năm ra đời của Les Années (The Years) - Một trong những tác phẩm nổi bật nhất của nữ nhà văn, phác họa một giai đoạn xã hội Pháp kéo dài từ thời hậu Thế chiến Thứ hai cho đến hiện đại. Đến năm 2019, cuốn Les Années của bà được Tạp chí Le Monde xếp vào danh mục 100 tác phẩm văn chương sáng giá của nền văn học Pháp.
Bằng lăng kính xã hội và nữ quyền thông qua ký ức cá nhân, các tác phẩm của bà đã đến gần hơn với nhiều thế hệ độc giả. Văn của bà phẳng lặng, không trữ tình và không tô điểm, đôi khi khô khốc, cụt ngủn và dửng dưng. Nhưng ẩn trong đó là cuộc sống trần trụi, chân thực dưới con mắt của những độc giả cùng thời với bà, những gì đã tạo nên thế hệ của bà, những gì đã ghi dấu ấn trong đời sống hằng ngày của họ.
T.H
